Wil jij als kritische snelle denker de dode kanarie zijn in jouw bedrijf?
… of wil jij terug fluitend door het professionele leven gaan door de mijnwerkers te redden?
Onlangs kwam ik een heel mooie (en pijnlijke) vergelijking tegen in het boek “Uitzonderlijk talent” van Frans Corton. Hij vergelijkt de hoogbegaafde en snelle denkers met de kanariepietjes die ze vroeger meenamen in de mijnen.
Vroeger nam men kanaries mee in de mijnen. Als deze dood gingen was dat een teken dat er schadelijk gas aanwezig was zoals mijngas of koolzuur. Zo werd de mijnwerker gewaarschuwd en moest hij snel wegwezen.
De hoogbegaafde en snelle denkers zijn zo’n kanariepietjes. Ze zijn de eerste in de organisatie die aanvoelen dat er iets niet klopt. Zij voelen zaken al aan waar hun collega’s zich nog totaal geen zorgen in maken. Dat is goud waard, moest er tussen het voelen en het overbrengen naar collega’s en management niet zo veel obstakels liggen. Veel klanten van ons komen hierrond met best gelijkaardige verhalen naar voor en er is steeds een groot verschil tussen hoe zij het verhaal zien en hoe hun omgeving het waarneemt.
Een aantal concrete voorbeelden waar je mogelijks ook zaken van jezelf in herkent als snelle denker:
Je rechtvaardigheidsgevoel als kritische snelle denker
- Jij hebt een enorm rechtvaardigheidsgevoel. De zaken moeten correct verlopen. Je bedrijf heeft een visie, een missie, waarden en normen en er zijn daarrond heel concrete afspraken gemaakt. Met fierheid en overtuiging zet jij een stap vooruit indien nodig, zodat mogelijke fouten in de organisatie rechtgezet kunnen worden. Je veronderstelt dat dit ook voor je collega’s, je leidinggevende of zelfs je grote baas geldt. Deze waarden zijn immers het fundament van de organisatie. Daar kan je echt niet van afwijken.
- Je omgeving kan deze meestal vrij brute interventies maar matig appreciëren. De organisatie wil evolueren naar die visie, waarden en normen maar niet direct en onvoorwaardelijk. De collega’s vinden meestal ook dat je wel wat overdrijft: ‘Zo juist moet het nu allemaal toch ook niet zijn hé?’ Je wordt dus gepercipieerd als een dwarsligger die de groei van de organisatie afremt. Er zijn daardoor veel conflicten waarop management op een bepaald moment soms beslist dat de samenwerking niet verder mogelijk is.
Je bent een ideeën fontein
- Jij gaat geen uitdaging uit de weg. Voor elk probleem zie je al direct verschillende oplossingen en daarbij ken je ook al de voor en nadelen. Je wil deze ASAP delen en vooral ook ASAP realiseren. Maar je moet vooral steeds opnieuw je verhaal doen. Niemand die het wil begrijpen en je gaat ervan uit dat ze gewoon niet willen dat het probleem opgelost wordt. Als kritische snelle denker bots je vooral tegen veel muren.
- Je slechte timing in bv. vergaderingen door er snel tussen te komen bij een voorstel worden dan afgeblokt. Voor jou voelt dat vooral aan als tegenwerking en vertraging van het proces.
Photo by Dstudio Bcn on Unsplash
- Je omgeving heeft veel problemen met jouw aanpak. Hun eerste indruk is dat jouw idee veel te ver gezocht is en vooral chaos zal creëren. Ze hebben een andere visie maar krijgen amper kans om deze te geven. Elke kritiek wordt nogal bot weggewuifd want de omgeving ziet de oplossing zogezegd nog niet. Mensen worden ook kwaad als je dan maar solo verder gaat zonder rekening te houden met hun bezwaren.
Onbaatzuchtig spring je op elke uitdaging
- Jij wil je schouders mee onder de zaken zetten die je belangrijk vindt, vrij los van wat je rol of functie is in de organisatie. Dit door bv. een collega te helpen, door tips door te sturen naar jouw manager rond de opportuniteiten die je ziet of als het niet snel genoeg gaat naar het volledige directie comité. Maar je krijgt vooral veel argwanende blikken met een vraag: ‘Wat gaat jou dat nu aan? Dat is toch jouw taak niet’.
- De omgeving heeft vooral veel argwaan bij zo veel brut geweld. Ze denken dat je een verdoken agenda hebt en ze vragen zich af of je op hun functie aast. ‘Waarom wil jij je dáár nu ook nog mee moeien? Wil je meer macht of zo?’ Ze kunnen zich totaal niet inbeelden dat jij dit onbaatzuchtig en uit eigen overtuiging wilt doen.
Focus, multitasking en uitstelgedrag
- Je hebt super veel zaken die je interesse en creativiteit opwekken. Dat maakt dat je soms echt niet weet wat je nu eerst wil doen en als je dan iets kiest ben je ook snel weer afgeleid. Jij springt van het één op het ander om de zaken vooruit te helpen maar je hebt het gevoel dat je niet gewaardeerd wordt voor wat jij allemaal doet voor de organisatie.
- Het management ziet vooral sterke pieken en dalen in functioneren en dit zonder enige aanwijsbare reden. Het is dus ook niet duidelijk waar ze jou het beste inzetten. Management stelt een gebrek aan doorzettingsvermogen en discipline vast en ze hebben zeker niet het gevoel een toppaard in hun stal te hebben.
Asociaal
- Je hebt meestal een hekel aan small talk. Get to the point is meestal het moto. Verjaardagfeestjes en recepties staan meestal niet in de top 10 van je hobby’s.
- De omgeving vindt vooral dat je moeilijk benaderbaar bent, niet sociaal.
… en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Mogelijks heb jij ook nog wel een paar anekdotes in jouw werkomgeving die hier niet zouden misstaan.
Wat is er zo anders aan de kritische snelle denker?
De ervaring van de (hoogbegaafde) snelle denker en zijn omgeving zijn dus zeer verschillend. Terwijl het wel over dezelfde feiten gaat.
Dit kunnen we het best uitleggen aan de hand van dit model. Dit is het Model van Delphi en is de visualisatie van de volgende definitie :
Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend en hij of zij schept plezier in creëren.
De zes elementen van het model met de eraan verbonden kenschets bij hoogbegaafden en snelle denkers zijn
Zijn: | autonoom |
Denken: | hoog intelligent |
Voelen: | rijk geschakeerd |
Willen: | gedreven en nieuwsgierig |
Doen: | scheppingsgericht |
Waarnemen: | hoogsensitief |
Van <https://www.hb-wiki.nl/index.php/Delphi-model_Hoogbegaafdheid>
De belangrijke redenen voor de verschillen in ervaring tussen jou en je werkomgeving liggen dus in de algemene kenmerken van hoogbegaafden en snelle denkers.
Om er een aantal te noemen :
- Je bent cognitief sterker en dat maakt dat informatie sneller en beter verwerkt worden.
- Je bent een creatieve divergente denker. Eerdere ideeën zijn triggers voor nieuwe ideeën. Het divergent denken zorgt er ook voor dat je linken legt met zaken die niet direct in het verhaal lijken te passen.
- Je bent hyper gedreven als je je in een project smijt waar je volledig achter staat. Dan verlies je elk besef van tijd.
- Daarnaast heb je ook een aantal zijnskenmerken. Zaken die ingebakken zitten in jou .
- Enorm rechtvaardigheidsgevoel
- Kritische houding – “daarom” is zeker geen antwoord.
- Perfectionisme : de lat ligt meestal heel hoog
- Hooggevoelig. Je kan heel snel de lichaamstaal van personen lezen. Als de mond niet hetzelfde zegt dan het lichaam dan voel je dat er iets niet correct is. Authenticiteit is super belangrijk.
Deze kenmerken zijn belangrijke redenen waardoor conflicten kunnen ontstaan. Ze zijn echter ook de vroege voelsprieten in de organisatie. De verkenners die tijdig kunnen beginnen kijken naar de nieuwe in te slagen weg nog voor die weg al ten volle in zicht is.
Belangrijke profielen die niet als eerste het schip verlaten.
Wat doe je als hoogbegaafde sneldenkende mijnwerker als de lucht in de mijn niet meer ok is? Vertrekken?
Nee, spijtig genoeg vertrek je meestal niet tijdig. Je loyaliteit voor het bedrijf remmen je af. In de kern ben je het immers meestal wel eens met de beslissing van de organisatie om in een bepaalde richting te gaan. Alleen moet je in praktijk vaststellen dat tussen de visie die uitgesproken is en de realiteit een gigantische kloof ontstaat.
Dat maakt dat het talent om vroeg aan te voelen dat er iets niet ok is in de organisatie niet vertaalt wordt naar een logische reactie. Het is een beetje de “Booby trap” voor de snelle denker. Je ziet immers het einddoel voor je, je gelooft er echt in en je wil er dus alles voor geven om dit te halen. Maar alle bovenstaande kenmerken zorgen ervoor dat je vooral conflict en veel stress hebt en in ruzie geraakt met collega’s en management terwijl je toch hetzelfde doel hebt.
Wat doe je dan?
Er is gelukkig goed nieuws. En nee, je moet niet nu direct ander werk gaan zoeken, er zijn best wel wat tussenstappen die je kan zetten voordat je tot dat punt moet komen. Belangrijk moto die ik daarbij steeds doorgeef aan mensen die mij aanspreken omdat ze van werk willen veranderen.
Neem steeds een positieve beslissing! Je gaat niet van iets weg omdat je kwaad bent of omdat het niet goed is. Nee, je gaat naar iets toe omdat het je passie is. Het is belangrijk om een positieve keuze te maken, je passie achterna. (… en mogelijks zit die dan niet bij je huidige werkgever).
Welke stappen moet je zeker nemen :
1) Zelfkennis :
Wat is een snelle denker? Alles begint bij de zelfkennis. Het is cruciaal om te beseffen dat jouw denkpatronen anders zijn. Het is dus in eerste instantie niet de fout van je collega’s dat ze jou niet begrijpen, jou arrogant vinden of jou soms misschien zelfs de nek willen omdraaien ;-). De eerste stap zit wat mij betreft bij jezelf. Dat is volgens mij de moeilijkste en meest noodzakelijke stap. En ja, die is niet evident, dat besef ik ook. Maar het is wel het belangrijkste startpunt. De sleutel ligt bij jou als snelle denker, maar dat wil niet zeggen dat je de weg alleen moet afleggen.
- De eerste meest laagdrempelige stap is om je te informeren rond “snelle denkers”. En ja, in de literatuur moet je de boeken dan ter hand nemen rond hoogbegaafdheid. (Vind jij dat er een ander woord moet gezocht worden voor ‘Hoogbegaafdheid’?)
- Je kan ook een reeks thema avonden rond hoogbegaafdheid volgen. In die reeks van 6 delen bouwen we stap voor stap je kennis op rond hoogbegaafdheid. Dit is voor veel volwassenen een vrij confronterend traject omdat ze veel zaken uit hun jeugd nu beter begrijpen.
- Soms is individuele coaching aangewezen. Vooral als je al jaren als een andere persoon door het leven gegaan bent en je moet nu jezelf proberen terugvinden. Dat is een soort ‘rouwproces’ dat mogelijks te veel is om alleen te verwerken. Als de focus op je werksituatie ligt, heb je met loopbaancoaching ook een laagdrempelige begeleiding. Het kost jou slechts 80€ voor 8 uur coaching.
- Wat zijn jouw waarden en normen: Zorg dat je je eigen waarden en normen heel goed kent. Dat zijn immers de lijnen waar jij niet over wil stappen. Blijf trouw aan je bedrijf zolang ze deze waarden niet schenden, anders moet je in gesprek gaan om jouw waarden duidelijk te maken. Eisen ze toch dat je die overtreed – dan moeten er mogelijks wel hardere beslissingen vallen.
- Wat zijn jouw doelen: Zorg dat het bij de start voor jezelf heel helder is wat jouw doelen zijn, wat jij wil bereiken en wat jij belangrijk vindt. Dit is je vuurtoren. Als iets niet relevant is in de tocht naar deze vuurtoren kan je het gemakkelijker negeren zodat je meer focus hebt.
2) Jij en je omgeving
- Omring je met mensen die de tussenstappen zien en jou vertrouwen. Ik heb bijvoorbeeld een aantal collega’s die weten dat mijn hoofd altijd al bij het (nog niet bestaand) resultaat zitten. Zij zorgen dat het duidelijk blijft wat er al bereikt is, wat er op de plank ligt voor de komende periode en wat het einddoel is. Zij blijven mij betrekken omdat ze weten dat, als we van het einddoel aan het afwijken zijn, ik dat heel snel voel.
- En het allerbelangrijkste: Ga ervan uit dat iedereen goed bedoeld vanuit hun oogpunt en iedereen stappen vooruit wil zetten. Zorg er daarom steeds eerst voor dat je de andere echt begrijpt voordat je jouw standpunt duidelijk maakt. Het eindresultaat zal veel sterker zijn – hoe verschillend de startmeningen ook mogen zijn.
Wil jij als snelle denker de dode kanarie zijn in jouw bedrijf?
… of wil jij terug fluitend door het professionele leven gaan door de mijnwerkers te redden.
De bal ligt in deze in jouw kamp! Veel succes gewenst.
Photo by José Martín Ramírez C on Unsplash
Als kritische sneldenkende volwassene loop je tegen heel wat zaken aan. Conflicten op het werk met een niet authentieke baas. Misverstanden onder collega’s omdat je interventies nogal raar landen. Thuis spanningen met je partner. En vooral de zoektocht naar jezelf. Herken je je in meer van deze lijst met kenmerken?
- Je hebt een heel sterk rechtvaardigheidsgevoel.
- Je functioneert het best solo.
- Anderen kunnen je vaak niet volgen en dat geeft veel onbegrip.
- Je ziet snel oplossingen voor problemen.
- Je stelt hoge eisen, vooral aan jezelf.
- Je vraagt je regelmatig af of dit het nu is.
- Je hebt een hekel aan moeten en regeltjes.
- Je hebt veel innerlijke onrust.
- Je hebt een sterk gevoel van anders zijn.
Zorgen deze kenmerken bij jou nogal eens voor conflicten op je werk? Geeft jou dat veel frustraties?
Mogelijks ben je hiervoor zelfs al één of meer keer veranderd van werk? Dan hebben wij 10 tips voor je klaar die jou mogelijks al een stap vooruit kunnen helpen.